Risk, bir olayın gerçekleşme olasılığı ve olayın doğuracağı sonuçları ifade etmektedir.

Bireyler, hayatın her alanında onlarca, yüzlerce risk almakta veya riskli durumlar ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Tehlike karşısında ortaya çıkacak olan riskin, bireyler için sonucu önemlidir.

İş Güvenliğinde Risk

İş güvenliği bakımından risk kelimesinin kapsamı yasalar çerçevesinde belirlenmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu Madde 77 ’ye göre işverenler; iş yerlerinde, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.

Yine bu yasaya göre işverenler, iş yerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. Söz konusu durumda yapılacak eğitimin usul ve esasları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenmektedir.

Risk Değerlendirilmesi

Görüldüğü üzere işverenler, işçilere iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile risk bilgilendirmesini yapmalı ve işçiler de bu eğitim ve verilen yönergelere uymalıdır.

İş yerlerinde, tehlikeli durumlara karşı risk değerlendirmesi yapılır. Risk değerlendirmesinin temel amacı, kazaların önlenmesi ve gerçekleşecek risklerin ortadan kaldırılmasıdır. Gerçekleştirilecek risk değerlendirmeleri ile tehlikeli durumların ortadan kaldırılması hedeflenmektedir.

Risk Değerlendirme aşamaları; 

·         Tehlikeli durumların tespit edilmesi

o   Plan yapmak

o   Hazırlık ve sınırları belirlemek

o   Tehlikeleri belirlemek

·         Tehlikeli durumların doğuracağı zararları hesaplamak ve risk analizinin çıkartılması

• Riskleri belirlemek

·         Önlemlerin alınması

• Önlemleri belirlemek ve uygulamak

·         Alınan önlemlerin yeterliliğini ve devamlılığını gözlemlemek.

o   Uygulamak

o   Uygulamayı ve yeterliliğini kontrol etmek

o   Gerekiyorsa yeniden analiz yapmak

Risk Analizi Ne Zaman Yapılmalıdır?

Öncelikle belirtelim ki; risk değerlendirmesi her iş yerinde belli aralıklarla düzenli ve kapsamlı şekilde yapılmalıdır. Fakat;

·         Yeni bir makine veya ekipman alınması,

·         Yeni iş tekniklerin geliştirilmesi,

·         İş organizasyonunda veya iş akışında değişiklikler yapılması,

·         Yeni hammadde veya yarı mamul maddelerin üretime dahil edilmesi,

·         Yeni bir mevzuatın yürürlüğe girmesi veya mevzuatta değişiklik olması,

·         İş kazası veya meslek hastalıklarının yaşanması,

·         Yangın, parlama veya patlama gibi iş yerindeki iş güvenliğini ciddi şekilde tehdit eden olayların yaşanması gibi durumlarda da yapılmalıdır.

Risk Analizini Kimler Gerçekleştirebilir?

Risk değerlendirmesi, iş yerinde bulunan ve İSG belgesine sahip iş güvenliği uzmanına, iş yeri hekimliği sertifikasına sahip olan iş sağlığı ile görevli iş yeri hekimlerine ya da bunların bulunmaması durumunda ise dışarıdan hizmet veren uzman kişi veya kuruluşlara yaptırılması gereklidir.